,,De hypotheekrenteaftrek heeft de prijzen van huizen opgedreven en zadelt banken en huishoudens op met risico’s die anders niet waren voorgekomen”, vatte de leider van de IMF-delegatie naar Nederland, Lorenzo Figliuoli, de bezwaren tegen de aftrek samen. Aan het einde van de jaarlijkse onderzoeksmissie concludeerde hij dat de schuldenlast van huishoudens in Nederland door de genereuze behandeling van de hypotheekrente gemiddeld veel hoger is dan in andere landen. Dat is ook gevaarlijk voor banken, omdat de omvang van de leningen de waarde van de huizen steeds verder overstijgt.
De regering moet volgens het IMF dan ook op korte termijn besluiten de aftrek aan te pakken. Niet door hem in een keer af te schaffen, maar door de financiële voordelen geleidelijk af te bouwen. ,,Het zou helpen als daar al snel een geloofwaardige boodschap over wordt gegeven’’, stelden de economen.
Politieke weerzin
Minister Jan Kees de Jager (Financiën) maakte in een reactie echter duidelijk hier niets in te zien. ,,De huizenkoper heeft juist nu behoefte aan rust op de woningmarkt.” Dat argument snijdt volgens Figliuoli echter weinig hout. Door nu al aan te geven hoe de aftrek in de komende jaren wordt aangepakt kan er juist een einde worden gemaakt aan de onzekerheid, stelde hij.
De IMF-econoom kent echter de politieke weerzin tegen het aanpakken van de aftrek. ,,Het is niet de eerste keer dat we dit adviseren en zelfs niet pas de vierde of vijfde keer”, wees hij op talloze vorige rapporten waarin dezelfde oproep werd gedaan. ,,In het verleden kregen we altijd te horen dat we van de regeling af moesten blijven omdat het zo goed ging met de huizenmarkt. Nu kan het niet, omdat er problemen zijn. Trekt u zelf uw conclusies, maar het lijkt me niet goed als iets nooit kan worden aangepakt.”
Lage werkloosheid
De Nederlandse economie staat er volgens de onderzoekers in vergelijking met andere landen wel ,,behoorlijk goed'' voor. Vooral de lage werkloosheid lokte complimenten uit. ,,Die krijgt van ons een tien'', aldus Figliuoli. De economische groei komt de komende twee jaar waarschijnlijk echter niet hoger uit dan een bescheiden 1,5 procent, mede omdat de vele bezuinigingen de groei afremmen.
Tot genoegen van minister De Jager ziet het fonds echter geen reden om het rustiger aan te doen met de sanering van de overheidsfinanciën, ook niet nu blijkt dat het tekort sneller terugloopt dan verwacht. ,,Als de economische groei tegenvalt moet je flexibel zijn en niet halsstarrig doorgaan met bezuinigen'', aldus Figliuoli. ,,Maar dat geldt pas als de groei helemaal stilvalt.''
,,Nederland moet zo snel mogelijk zijn huishoudboekje op orde hebben, om vol vertrouwen de toekomst tegemoet te zien'', beaamde De Jager. ,,Van uitstel komt slechts afstel.''
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl